Coaching là gì? Bí quyết trở thành chuyên gia coach giỏi

Coaching là gì? Đây đang là khái niệm cũng như cụm từ khá phổ biến hiện nay. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu hết những ý nghĩa cũng như mục đích của phương pháp Coaching là gì? Nếu như bạn cũng đang loay hoay đi tìm cho mình câu trả lời chi tiết nhất từ A-Z về Coaching là gì thì cùng theo dõi bài viết dưới đây để được Hậu Nguyễn bật mí nhé!

Coaching nghĩa là gì?

Theo tiếng Việt, Coaching còn được hiểu là khai vấn hoặc huấn luyện. Vậy khai vấn là gì? Theo định của Liên đoàn Khai vấn quốc tế ICF (International Coach Federation), Coaching là quá trình hợp tác và làm việc chung giữa chuyên gia (Coach) và khách hàng với nhau.

Theo đó Coaching sẽ tạo động lực giúp khách hàng làm việc chuyên nghiệp, hiệu quả hơn và tối ưu hóa tiềm năng cá nhân. Quá trình huấn luyện được thực hiện dựa trên những bước cơ bản như: Xác định mục tiêu, lập kế hoạch hành động, điều chỉnh và đưa ra những phản hồi.

Nghề coaching bắt nguồn từ đâu?

Ban đầu, Coaching là gì vốn là thuật ngữ được sử dụng trong lĩnh vực thể thao. Mỗi vận động viên hàng đầu đều cần đến một huấn luyện viên để dẫn dắt mình.

Trong ấn phẩm đầu tiên về Coaching là gì với tên gọi là “The Inner Game of Tennis” được xuất bản vào năm 1974, Timothy Gallwey đã mô tả các nguyên tắc làm việc của huấn luyện viên thể thao với giáo viên của mình. Và cũng trong thời điểm này, ông cho rằng phương pháp Coaching có thể được áp dụng ở nhiều lĩnh vực khác nữa chứ không phải chỉ dừng lại ở thể thao.

Vào năm 1992, đồng môn của Gallwey là John Whitmore đã cho xuất bản tác phẩm có tên là “Coaching for Performance”. Và không lâu sau đó, cuốn sách này đã trở thành tiêu chuẩn của ngành Coaching. Những đóng góp to lớn của John Whitmore đã khiến ông được mọi người xem là cha đẻ của Coaching hiện đại.

Từ giữa thập niên 1990, Coaching ngày càng phát triển hơn. Theo đó các tổ chức quốc tế đầu tiên về huấn luyện bắt đầu được thành lập. Có thể kể tới một số tổ chức lớn và nổi tiếng như: Hiệp hội Huấn luyện viên (Association for Coaching) và Liên đoàn Huấn luyện viên Quốc tế (International Federation Coach).

Sự ra đời của các tổ chức quốc tế này đã đóng góp một phần quan trọng trong việc xây dựng các tiêu chuẩn đào tạo Coaching.

Tổng quan về ngành Coaching hiện nay

Coaching đang nằm trong nhóm những ngành phát triển nhanh nhất trong những năm gần đây. Theo ICF – Liên đoàn Khai vấn Quốc tế, tổng doanh thu của ngành này vào năm 2016 đạt khoảng 2 tỷ USD. Con số biết nói này phần nào đã chứng minh được sự phát triển, phổ biến của ngành Coaching hiện nay.

Không chỉ mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho những người theo nghề, Coaching còn mang lại lợi ích lớn cho cá nhân và các doanh nghiệp trong công việc. Với sự phát triển chóng mặt, Coaching hiện nay được chia ra thành rất nhiều loại như:

• Life Coaching là gì (Huấn luyện quản trị cuộc đời)
• Self Coaching là gì (Chính niệm)
• Performance Coaching (Huấn luyện giúp tăng cường hiệu suất)
• Career Coaching (Huấn luyện phát triển sự nghiệp)
• Business Coaching là gì (Huấn luyện kinh doanh)
• Executive Coaching (Huấn luyện điều hành một doanh nghiệp),…

Mục đích của Coaching là gì?

Một số mục đích chính của Coaching có thể kể đến như:

• Tạo điều kiện giúp người được coach có được định hướng phát triển bản thân, trở thành một phiên bản tốt hơn nữa.
• Hỗ trợ Coachee đạt được những mục tiêu mong muốn.
• Xây dựng tinh thần tự chủ, khai phá tiềm năng còn tiềm ẩn của coachee. Để từ đó giúp tăng cường hiệu suất trong công việc và cuộc sống.

Những điều cơ bản cần nhớ trong Coaching

Trong Coaching, có một số điều cơ bản bắt buộc bạn phải cần nhớ như:

• Tất cả mọi người đều bình đẳng với nhau về mặt năng lực.
• Mỗi chúng ta đều có khả năng đạt được mục tiêu mà bản thân đề ra.
• Mọi hành động được thực hiện với ý định tích cực, lạc quan.
• Thay đổi là điều tất yếu mà ai ai cũng phải trải qua. Và chúng ta không thể né tránh được thực tại này. Chấp nhận và thay đổi theo chiều hướng tích cực sẽ giúp bạn tốt hơn hàng ngày.
• Mỗi cá nhân luôn tìm cách lựa chọn phương án tốt nhất trong số rất nhiều những cơ hội dành cho mình.

Quá trình Coaching

Quá trình huấn luyện trải qua 4 bước như sau:

• Xác định mục tiêu: Người Coach sẽ giúp Coachee tìm hiểu bản thân, những mục tiêu cũng như mong muốn của họ thông qua quá trình quan sát, lắng nghe và đặt câu hỏi.
• Lập kế hoạch: Dựa vào những mục tiêu xác định được, người Coach và Coachee sẽ cùng nhau lập kế hoạch phù hợp nhất.
• Thực hiện huấn luyện: Sau khi hiểu được nhân viên cũng như tình huống và thống nhất về kế hoạch thực hiện lúc này người Coach sẽ bắt đầu công tác huấn luyện của mình.
• Theo dõi kết quả liên tục: Để quá trình huấn luyện đạt được hiệu quả cao thì sau khi thực hiện phải đi kèm với việc theo dõi để giám sát sự tiến bộ. Việc theo dõi giúp các cá nhân đi đúng hướng hơn. Trong quá trình theo dõi, nếu phát hiện Coachee đi chệch hướng thì người coach cần nhanh chóng phát hiện và giúp họ quay lại.

Một số điều cần lưu ý trong Coaching là gì?

Mỗi phong cách đào tạo Coaching sẽ có những ưu và nhược điểm nhất định. Dưới đây là một số điều cần lưu ý trong Coaching để đảm bảo quá trình huấn luyện mang tới hiệu quả cao nhất:

• Mục tiêu có thể thay đổi tùy vào từng thời điểm khác nhau;
• Đôi khi Coaching sẽ có rủi ro khiến cho Coachee cảm thấy mất niềm tin cũng như sự hứng thú đối với công việc hiện tại;
• Trong một số trường hợp, huấn luyện toàn diện có thể mang tới một số vấn đề về mặt tâm lý, cảm xúc.

Phân biệt SỰ KHÁC NHAU GIỮA HUẤN LUYỆN VỚI ĐÀO TẠO, TƯ VẤN, KÈM CẶP VÀ TRỊ LIỆU

Có khá nhiều người vẫn nhầm lẫn giữa 4 khái niệm Coaching, Training, Mentoring, Consulting và Therapy. Dưới đây là phân biệt sự khác nhau giữa các phương pháp này mà Hậu Nguyễn muốn chia sẻ tới bạn đọc:

So sánh Coaching và Training

Training hay còn được gọi là đào tạo là việc chuyển giao kiến thức. Còn Coaching (huấn luyện) là để nâng cao kiến thức hoặc kỹ năng để phát triển bản thân, định hình tư duy. Dưới đây là một số điểm khác nhau giữa Training và Coaching là gì như:

Training (Đào tạo)	Coaching (Huấn luyện)
Chuyển giao kiến ​​thức, kỹ năng Thường được dùng cho việc đào tạo kiến thức cho một nhóm lớn, nhiều cá nhân. Có cấu trúc và dành cho những người mới Tập trung vào việc chuyển giao kiến thức	Nâng cao kiến ​​thức/kỹ năng, định hình tư duy để từ đó biết cách giải quyết vấn đề Thường dưới dạng là huấn luyện cho cá nhân hoặc một nhóm nhỏ Thường dùng cho việc nâng cao chuyên môn, kỹ năng trong công việc Thường dành cho những cá nhân có nhiều kinh nghiệm, kiến thức nhất định Tập trung vào rèn luyện và phát triển cá nhân.

So sánh Coaching và Mentoring

Mentoring là hệ thống đào tạo nhân viên. Mà theo đó một cá nhân cấp cao hoặc có kinh nghiệm hơn (thường được gọi là người cố vấn – Mentor) được chỉ định đóng vai trò cố vấn hoặc hướng dẫn cho cấp dưới.

	Coaching	Mentoring
Thời gian	Huấn luyện ngắn hạn, thường mất tối đa khoảng 6 tháng hoặc một năm để hoàn tất một quy trình.	Thời gian để hoàn tất một quy trình thường dài hơn, trung bình khoảng 1-2 năm và thậm chí là hơn.
Mục tiêu	Mục tiêu lớn nhất là làm sao để đạt được hiệu suất cao nhất.	Phát triển mới là điều quan trọng nhất. Và đây cũng chính là mục tiêu chính của Mentoring.
Chuyên môn	Các huấn luyện viên được thuê thường là chuyên gia trong 1 lĩnh vực nhất định mà người được huấn luyện mong muốn được cải thiện 1 kỹ năng, kiến thức nào đó.	Mentor là những người có nhiều năm kinh nghiệm, có thâm niên trong chính lĩnh vực đó. Bên cạnh việc chỉ bảo, mentor còn là người truyền cảm hứng cho người khác từ chính những trải nghiệm, kinh nghiệm thực tế của mình.
Nội dung chương trình	Đối với Coaching 1:1 là gì thì chương trình sẽ do người tham gia và người Coach cùng trao đổi với nhau.	Phần lớn chương trình sẽ do Mentor trực tiếp thiết lập.
Kết quả	Các kết quả thường được thể hiện thông qua những con số cụ thể và có thể đo lường được.	Kết quả thường tập trung nhiều hơn vào sự phát triển chung của người tham gia. Và kết quả của Mentoring thường sẽ có sự thay đổi theo thời gian.

So sánh Coaching và Consulting

Consulting hay còn được gọi là tư vấn viên và được xem như một chuyên gia trong lĩnh vực mà họ theo đuổi. Consulting sẽ là người tư vấn dựa trên chuyên môn và kinh nghiệm của mình.

Theo đó ban đầu họ sẽ quan sát, phân tích và đánh giá tình huống. Và tiếp theo đó là chỉ cho khách hàng thấy vấn đề để rồi cuối cùng là đưa ra cách giải quyết, lời khuyên phù hợp cho khách hàng.

Coaching	Consulting
– Không đưa ra lời khuyên cho người khác – Giải pháp đến từ phía khách hàng – Dựa trên quy trình Coaching	– Đưa ra những lời khuyên dành cho người khác – Tư vấn cho khách hàng những giải pháp, định hướng phù hợp – Dựa trên kiến thức trong một lĩnh vực cụ thể nào đó.

So sánh Coaching và Therapy

Người tìm đến Coach được gọi là người mua (client ). Còn người tìm đến Therapy thì được gọi là bệnh nhân (patient). Điều đó cũng phần nào phản ánh được sự khác nhau giữa Therapy và Coaching là gì.

Therapy hay còn được gọi là trị liệu là một phương pháp vô cùng phổ biến hiện nay. Mục tiêu của trị liệu là chữa lành những tổn thương về mặt tinh thần trong quá khứ.  Therapy tập trung vào việc chữa bệnh, các nỗi đau về mặt tâm lý, rối loạn chức năng và xung đột về mặt tính cách.

Khác với Therapy thì mục tiêu của Coaching hướng tới quá trình phát triển bản thân cho hiện tại và tương lai. Theo đó Coaching sẽ tập trung vào việc giúp khách hàng tìm kiếm, thiết lập, tạo ra những giải pháp, kế hoạch và chiến lược hành động phù hợp. Để từ đó đạt được các mục tiêu cụ thể trong công việc hoặc trong cuộc sống của mình.

Học gì để trở thành chuyên gia Coach

Vì là một ngành đa lĩnh vực, vậy nên không có một khuôn khổ chương trình học ngành huấn luyện dành cho tất cả huấn luyện viên. Theo đó để trở thành huấn luyện viên ở một lĩnh vực nào đó, bạn cần trau dồi cho mình những kiến thức/kỹ năng quan trọng như:

• Trước tiên cần phải trau dồi cho mình một vốn kiến thức chuyên sâu ở lĩnh vực mà mình theo đuổi để huấn luyện người khác;
• Kỹ năng huấn luyện, đào tạo, chuyên môn của bạn thông qua phương pháp sư phạm;
• Nắm rõ được các mô hình chuyên dụng trong quá trình huấn luyện ví dụ như mô hình grow;
• Nắm được kỹ năng áp dụng cách tiếp cận huấn luyện linh hoạt và trực quan
• Kỹ năng quản lý thời gian
• Kỹ năng giao tiếp
• Kỹ năng lên kế hoạch
• Kỹ năng phân tích
• Kỹ năng giải quyết vấn đề,…

Học ngành Coaching ở đâu?

Sau khi hiểu được về Coaching là gì thì bạn cần biết về nơi học Coaching. Hiện nay tại Việt Nam, vẫn chưa có một trường Đại học/Cao đẳng nào có những chương trình đào tạo chuyên sâu về ngành huấn luyện. Chính vì vậy, nếu bạn đang mong muốn và có ý định học ngành Coaching chuyên nghiệp thì nên đi du học ở các nước tiên tiến.

Theo đó bạn có thể lựa chọn các khóa đào tạo ngành Coaching ở Mỹ, Anh, New Zealand, Úc, Canada,… Thời gian tham gia khóa học để lấy chứng chỉ trung bình khoảng 1-2 năm.

Công việc và những cơ hội của nghề Coaching là gì?

Nếu bạn xác định mình sẽ theo đuổi ngành này, thì bạn cần biết về công việc cũng như những cơ hội của nghề Coaching là gì?

• Giao tiếp, lắng nghe, trao đổi với học viên để hiểu hơn về mục tiêu và tham vọng của họ;
• Xây dựng kế hoạch huấn luyện phù hợp với từng người;
• Hỗ trợ học viên trong việc khám phá ra những tiềm năng còn ẩn sâu cùng những tham vọng,…
• Đánh giá điểm mạnh của từng cá nhân để từ đó thúc đẩy họ phát triển hơn nữa, tận dụng những thế mạnh và hạn chế những điểm yếu;
• Hướng dẫn để học viên thực hiện các nhiệm vụ để từ đó từng bước tiến dần tới mục tiêu mà mình đặt ra;
• Theo dõi và đánh giá tiến độ để từ đó có những sự điều chỉnh phù hợp.

Sau khi học xong khóa học đào tạo ngành Coaching, bạn có thể làm việc trong các lĩnh vực như:

• Huấn luyện viên nghề nghiệp
• Huấn luyện viên cuộc sống
• Huấn luyện viên dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe
• Huấn luyện viên thể thao.

Để trở thành huấn luyện chuyên nghiệp, bạn cần biết

Để trở thành một huấn luyện chuyên nghiệp, bạn cần nắm được 2 điều quan trọng sau:

Xem xét sự cần thiết của chứng chỉ, bằng cấp

Bằng cấp quan trọng nhưng nó không phải là tiêu chí quan trọng hàng đầu đánh giá bạn có phải là một huấn luyện chuyên nghiệp hay không. Vậy yếu tố đầu tiên bạn cần quan tâm tới khi muốn trở thành Coaching là gì? Bên cạnh khả năng sư phạm thì đó chính là trình độ chuyên môn, kiến thức cũng như kinh nghiệm.

Xác định đúng thị trường mục tiêu để tham gia

Việc xác định được đúng thị trường mục tiêu để tham gia rất quan trọng. Bởi nó sẽ giúp bạn tập trung trau dồi kiến thức ở một lĩnh vực cụ thể nào đó. Làm như vậy sẽ giúp bạn dễ dàng xây dựng tệp khách hàng cho mình, được nhiều người tin tưởng cũng như đạt được nhiều thành công hơn.